Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Iris foetidissima & Rumex arifolius

fotò
fotò
Coutello(-pudènto)

Iris foetidissima

Iridaceae

Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.

Descripcioun :
Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.

Usanço :
La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.

Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae


Ordre : Aspargales

Coulour de la flour : Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet

Liò : Bos fres - Ribiero - Baragno - Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753

fotò
fotò
Acètou

Rumex arifolius

Polygonaceae

Àutri noum : Acèti, Aigreto.

Noms en français : Rumex à feuilles d'arum, Rumex alpestre.

Descripcioun :
L'acétou o l'acèti coume se dison lis eigreto en mountagno (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 60) , trachis dins li relarg à rousage e li faio. Es uno planto proun proche de Rumex acetosa, coumuno en basso Prouvènço, pamens a de fueio pu larjo que dounon d'èr à li dóu sangueiroun .

Usanço :
Coume lis àutris eigreto, es uno planto manjadisso (tian, meleto...), pamens fau pas trop n'en manja malodi l'acide óussali qu'èi marrit pèr li rèn. La planto èi peréu vertuouso (vèire çai-souto).

Port : Grando erbo
Taio : 0,3 à 1 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Rumex
Famiho : Polygonaceae


Ordre : Caryophyllales

Coulour de la flour : Verdo
Petalo : 3
Ø (o loungour) flour : 4 à 8 mm
Flourido : Printèms - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 400 à 2300 m
Aparado : Noun
Jun à avoust

Liò : Relarg à rousage - Prado à rousèu - Faio - Camin
Estànci : Mountagnard à Aupen
Couroulougi : Éurosiberiano
Ref. sc. : Rumex arifolius All., 1773 (= Rumex alpestris Jacq., 1762 )

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
ges
ges
ges
ges
ges
ges
C
C

Iris foetidissima & Rumex arifolius

C
CC
R
R
R
ges
ges
ges

Coumpara Coutello(-pudènto) emé uno autro planto

fotò

Coumpara Acètou emé uno autro planto

fotò